5 Prawd Polaków

Opis

W niedzielę 6 marca 1938 roku do największej sali teatralnej Berlina, Theater des Volkes, przybyli pociągami zbiorowymi, autobusami Polacy ze Śląska Opolskiego, z międzyrzeckiego, z babimojskiego, z krainy Kaszub, Warmii, ziemi malborskiej, Mazur, ziem połabskich, z Westfalii i Nadrenii.

Jak opisuje E. Osmańczyk: Zjechały się tysiące i trzeba było widzieć gospodarzy, robotników, górników, hutników, jak paradowali dumnie na Unterdenlinden czy po poczdamskiej ulicy, gdzie się mieściła główna siedziba Związku Polaków. Każdy obnosił dumę swoją za wszystkich Polaków w Niemczech. Cieszyło się serce każdego, że oto Polacy w Niemczech, choć żadnych udogodnień nie mający, potrafią zjechać się tak wielką gromadą na własny, polski kongres w Niemczech. Zorganizowany przez Związek Polaków, w oparciu o własne środki – tak, każdy uczestnik płacił za bilet, kwaterę, utrzymanie. Nikt nic nie otrzymywał za darmo.

Działo się to rok przed wojną, w czasie eliminacji wszystkiego co polskie w Niemczech, w czasie zaostrzającego się terroru hitlerowskiego! Największy teatr Berlina nie mógł pomieścić wszystkich – polskiej ludności w Rzeszy było półtora miliona. Jak dalej opisuje E.Osmańczyk: „sala szumiała morzem głów. Na scenie wielki znak Polaków w Niemczech, rodło królewskie, znak Wisły i Krakowa, kolebki narodu polskiego i kultury polskiej.

Z lewej kaplica Matki Boskiej Radosnej, kaplica, która stanie na ziemi ojców w Zakrzewie z ofiar ludu polskiego na uczczenie piętnastolecia walk i prac Związku Polaków w Niemczech. Z prawej strony sceny mównica a za nią liść lipowy, znak młodzieży polskiej w Niemczech.

Godnie odbył się pierwszy Kongres Polaków w Niemczech. Pisała o nim prasa całego świata. Mówili o nim wszyscy Polacy, którzy czują sercem braterskim z Polakami w Niemczech.”

Związek Polaków w Niemczech, tworzony przez najbardziej awangardową i bojową część dorosłych Polaków w Niemczech, zorganizował ten kongres. Statutową zasadą związku była pomoc każdemu Polakowi, lub temu kto się do polskości przyznaje, niezależnie od jego poglądów, religii czy pochodzenia. Można powiedzieć, że to kongresowe spotkanie Polaków w stolicy Niemiec było kulminacją 15-letniego działania Związku. A działania te obejmowały wydawanie polskiej prasy, pomoc prawną, organizację zebrań Polaków i ustalanie wspólnej polityki w warunkach ciągle zmienianego prawa w hitlerowskiej Rzeszy lat przedwojennych.

W dalszej części przedstawimy, jak to się stało, że kongres zaistniał w Berlinie z roku 1938.

Do książki dodana jest płyta CD z archiwalnymi nagraniami z Kongresu!
Te nagrania mają także swoją historię – bowiem zostały one skonfiskowane, mimo,że
miały być przekazane do Polskiego Radia. Ale o tym także w dalszej części książki.